काठमाडौँ५ कात्तिक अर्थतन्त्रहरूको गठबन्धन ब्रिक्स समूहको शिखर सम्मेलनका लागि आगामी हप्ता रुसमा विश्वका दुई दर्जन नेताहरूको बैठक हुने भएको छ। युक्रेन युद्ध भएपछि रूसमा हुन लागेको यो सबैभन्दा ठूलो शिखर सम्मेलन हो।
रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले साढे दुई वर्षको आक्रमणलाई लिएर मस्कोलाई एक्ल्याउने पश्चिमा प्रयास असफल भएको देखाउन पुटिनले यो शिखर सम्मेलनलाई रूसमा आयोजना गर्न लागेको अमेरिकालगायतका उसका पश्चिमा सहयोगीको बुझाइ छ।
सम्मेलनमा संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टोनियो गुटेर्रेस, चिनिया नेता सी जिनपिङ, ब्राजिलका राष्ट्रपति लुइस इनासियो लुला दा सिल्भा र टर्कीका राष्ट्रपति रेसेप तैयप एर्दोगान अक्टोबर २२ देखि २४ सम्म कजान शहरमा आयोजना हुने कार्यक्रममा सहभागी हुने कार्यक्रम छ। रूसले भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी पनि सम्मेलनमा सहभागी हुने अपेक्षा गरेको छ।
मस्कोले ब्राजील, रुस, भारत, चीन र दक्षिण अफ्रिकाका मुख्य सदस्यराष्ट्रहरूको संक्षिप्त नाम ब्रिक्स समूहलाई आफ्नो विदेश नीतिको आधारस्तम्भ बनाएको छ।
सम्मेलनको कार्यसूचीका मुख्य मुद्दाहरूमा पुटिनको क्षमतालाई टक्कर दिन ब्रिक्सको नेतृत्वमा भुक्तानी प्रणालीको विचार, सन् २०२२ मा रूसी बैंकहरूबाट काटिएको अन्तर्राष्ट्रिय वित्तीय नेटवर्क साथै मध्य पूर्वमा बढ्दो द्वन्द्व पनि गरिएको छ।
क्रेमलिनले यस भेलालाई कूटनीतिक विजयको रूपमा व्याख्या गरेको छ जसले पश्चिमी ‘आधिपत्य’ लाई चुनौती दिन सक्षम गठबन्धन निर्माण गर्न मद्दत गर्नेछ। संयुक्त राज्य अमेरिकाले भने ब्रिक्स ‘भूराजनीतिक प्रतिद्वन्द्वी’ बन्न सक्ने विचारलाई अस्वीकार गरेको छ तर युक्रेन द्वन्द्व चर्किंदै जाँदा मस्कोले आफ्नो कूटनीतिक शक्ति प्रदर्शन गरेकोमा चिन्ता व्यक्त गरेको छ।
मस्कोले यो वर्ष पूर्वी युक्रेनको युद्धभूमिमा निरन्तर प्रगति गरिरहेको छ भने चीन, इरान र उत्तर कोरियासँग आफ्नो सम्बन्ध लाई मजबुत बनाएको छ।
मस्कोस्थित राजनीतिक विश्लेषक कोन्स्टान्टिन कालाचेभले एएफपीसँग भन्नुभयो,“कजानमा ब्रिक्सलाई भेला गरेर क्रेमलिनले ‘रुस एक्लो नभएको मात्र होइन, उसका साझेदार र सहयोगीहरू पनि छन् भन्ने देखाउने उद्देश्य राखेको छ।
सन् २०२३ मा युक्रेनबाट बालबालिकालाई गैरकानुनी रूपमा देशनिकाला गरेको आरोपमा अन्तर्राष्ट्रिय फौजदारी अदालत (आईसीसी) ले पुटिनलाई ‘खोजीको सूचीमा’ राखेको घोषणा गरेको थियो।
‘यो पटक क्रेमलिनले बहुध्रुवीय विश्व एक वास्तविकता हो भन्ने प्रमाणित गर्दै ‘पश्चिमी दबाबको विकल्प’ देखाउन चाहेको छ’, मस्कोले पश्चिमबाट अन्य क्षेत्रहरूमा शक्ति स्थानान्तरण गर्ने प्रयासको उल्लेख गर्दै कलाचेवले भने। मस्कोले युक्रेनका चारवटा क्षेत्र कब्जा गरेको छ र त्यसलाई आफ्नो भएको दाबी गरे पनि पश्चिमा मुलुकले युक्रेनमा सेना पठाउन रूसलाई उक्साएको आरोप पुटिनले लगाउँदै आएका छन्।रासस